Afghanistan: Sản xuất buôn bán thuốc phiện tăng gấp 40 lần sau 14 năm

Ông John Sopko, người đứng đầu nhóm thanh sát đặc biệt về tái thiết Afghanistan, trong một báo cáo gửi Thượng viện Mỹ đầu tháng 11 đã cho biết, các cơ sở sản xuất thuốc phiện và các chất gây nghiện trái phép ở Afghanistan đang ngày càng gia tăng.

Tình trạng trên ở quốc gia Nam Á này gắn liền với nạn tham nhũng và tội phạm, tất cả đang gây ra nguy cơ xuất hiện một "Nhà nước thuốc phiện - tội phạm Afghanistan" trong tương lai. Nhóm thanh sát về tái thiết Afghanistan cũng chỉ ra rằng, có nhiều dấu hiệu cho thấy, một số vùng nông thôn công khai trồng thuốc phiện dưới sự cho phép ngầm của quan chức.

Đã từ lâu, người dân Afghanistan có tập quán trồng cây thuốc phiện, dĩ nhiên là nhựa thuốc phiện dùng để chế xuất ma túy, còn cây thuốc phiện sẽ là thức ăn cho, con người, gia súc, hạt cây thuốc phiện để làm xà phòng và thân cây để sản xuất thuốc nhuộm. Sau đó, với sự ra đời của các tuyến vận chuyển đã xuất hiện một ngành xuất khẩu và Afghanistan đã từng xuất 400 tấn thuốc phiện mỗi năm, chủ yếu cho Iran và Thổ Nhĩ Kỳ. Cùng với đó, diện tích trồng cây thuốc phiện (anh túc) cũng ngày một gia tăng. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian quân đội Liên Xô hiện diện ở Afghanistan những năm 1990, khối lượng sản xuất ma túy đã xuống đến mức tối thiểu.

Tình hình đã thay đổi sau khi Taliban lên nắm quyền, họ kiểm soát việc buôn bán ma túy và bắt đầu hoạt động có tổ chức. Tổ chức khủng bố này đã hợp pháp hóa thị trường ma túy, buộc những người buôn bán ma túy phải nộp thuế cho chúng. Theo các chuyên gia của Liên Hợp Quốc và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol), khi đó Taliban đã kiểm soát 45% thị trường heroin toàn cầu.

Với mức thuế suất 10% đối với phần thu nhập từ buôn bán ma túy, Taliban đã có đủ tiền để nuôi dưỡng và trang bị vũ khí cho các nhóm vũ trang. Năm 2001, Mỹ tấn công Afghanistan, lật đổ chế độ Taliban, một số chuyên gia cho rằng, chính sách của Washington ở Afghanistan chỉ làm trầm trọng thêm tình hình, khiến người dân nước này ngày càng phụ thuộc vào cây anh túc. Hiện nay, việc sản xuất các chất ma túy là nguồn thu nhập duy nhất cho người dân nghèo ở Afghanistan.

Ông Alexander Mikhailov, ủy viên Hội đồng Ngoại giao và Chính sách Quốc phòng Nga đã cáo buộc Mỹ phá hủy toàn bộ nền kinh tế của Afghanistan và hầu như không xây dựng được cái gì mới mẻ, khiến người dân nước này không có một nghề gì để kiếm sống. Người dân nơi đây buộc phải tìm kiếm cơ hội để kiếm tiền. Buôn bán ma túy là cách dễ dàng để tạo ra thu nhập và họ đang phát triển ngành kinh doanh ma túy.

Số người phê thuốc ở Afghanistan cũng ngày càng gia tăng

 Kể từ năm 2001, việc buôn bán ma túy bắt đầu "phát triển rực rỡ", hơn cả dưới thời Taliban. Khó có thể xóa bỏ nguy cơ này bởi vì ở Afghanistan xuất hiện một thế hệ trẻ lớn lên chỉ biết buôn bán ma túy, xuất khẩu thuốc phiện cho châu Âu và các khu vực khác. Các dữ liệu cho thấy, ở Afghanistan hiện có tới 14% dân số tham gia việc buôn bán ma túy. Khoảng 300.000 trẻ em bị cuốn vào các hoạt động của guồng máy buôn bán này. Bất kỳ công dân nào cũng có thể tham gia kinh doanh ma túy mà không sợ bị trừng phạt.

Vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi Afghanistan xuất hiện các chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS). Tổ chức khủng bố này đang kiểm soát các lô hàng ma túy bất hợp pháp từ Afghanistan xuất sang các khu vực khác. Và quốc gia Nam Á này lại rơi vào vòng xoáy trồng, sản xuất và buôn bán ma túy.

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, hoạt động buôn bán, sản xuất thuốc phiện bất hợp pháp tại Afghanistan đã mang lại nguồn thu nhập khổng lồ, từ 100 triệu đến 400 triệu USD cho các nhóm tội phạm và khủng bố tại quốc gia Nam Á này.

Hiện nay, số lượng các phần tử khủng bố ở Afghanistan đã là 50.000 người và chúng thuộc phong trào Hồi giáo cực đoan Taliban và IS. Qua 14 năm, kể từ khi Taliban bị mất quyền lãnh đạo, khối lượng sản xuất ma túy ở đất nước này không những không giảm, mà còn tăng gấp 40 lần.