“Cái nôi” sản sinh ra đại dịch HIV/AIDS

Đại dịch HIV/AIDS bắt nguồn từ thành phố Kinshasa hồi những năm 1920

Thông tin trên là kết quả từ một nghiên cứu, phân tích lịch sử toàn diện của các nhà nghiên cứu khoa học đến từ Anh và Bỉ. Họ đã lần ra dấu vết khởi phát căn bệnh thế kỷ ở thành phố Kinshasa, nay là thủ đô nước Cộng hòa Congo vùng Trung Phi.

Vào những năm 1920, các nhà cai trị thuộc địa Bỉ đã biến thành phố Kinshasa thành một trung tâm thương mại thịnh vượng với các đường ray xe lửa hiện đại. Điều này “vô tình cho phép” virus HIV di chuyển hàng ngàn km theo tuyến đường thương mại và nhập cư vào khu vực. Thực tế, thói quen tình dục cũng như chuyện mua bán dâm cũng góp phần tạo thành "một cơn bão hoàn hảo" làm virus HIV ngấm ngầm lan truyền cho tới khi quá muốn để ngăn chặn nó.

Theo báo cáo nghiên cứu, các chuyên gia đã kết hợp phân tích di truyền với dữ liệu thống kê về các yếu tố lịch, chẳng hạn như dân số ở Trung Phi được phân bố như thế nào vào thời điểm đó. Họ tập trung vào HIV-1 nhóm M, một trong nhiều chủng HIV truyền từ các động vật linh trưởng sang người vào thời điểm nào đó.

Không giống các chủng HIV khác, HIV-1 nhóm M chứng tỏ khả năng hủy hoại đáng sợ hơn và là chủng đang tấn công phần lớn trong 35 triệu người nhiễm mầm bệnh AIDS khắp thế giới hiện nay.

Mặc dù, Kinshasa lúc đó là một nơi “hỗn tạp” nhưng virus HIV đã không nhanh chóng phát tán ra bên ngoài ranh giới của thành phố. Khoảng 30 năm sau đó, loại virus gây ra căn bệnh thế kỷ này đã sinh sôi phát triển ở 3 thành phố khác của đất nước Congo rộng lớn cách xa tới 1.000 dặm là Mbuji-Mayi, Lubumbashi và Kisangani.

Khi đó, virus HIV vẫn phát triển trong phạm vi Congo, một đất nước có diện tích bằng cả khu vực phía tây châu Âu gộp lại. Từ những năm 1960, virus đã lây lan sang nước Mỹ và khắp nơi trên thế giới cho đến khi những ca nhiễm virus HIV thực sự “bùng nổ” vào những năm 1980.

Vì virus HIV tồn tại "lặng lẽ" trước khi gây ra Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) nên virus chỉ được nhận diện là thủ phạm gây bệnh vào năm 1983. Khoảng thời gian này, hàng ngàn người đã chết vì các bệnh liên quan đến căn bệnh AIDS.

Thành phố Kinshasa hiện nay

Kể từ khi đại dịch bùng phát, các nhà khoa học đã xúc tiến một cuộc chiến lâu dài nhằm cải thiện việc chữa trị bệnh bằng thuốc kháng virus để làm chậm quá trình sinh sôi phát triển của HIV giúp nhiều bệnh nhân sống khỏe mạnh trong nhiều thập niên.